Hàn khí là gì?
Hàn khí (寒气) theo Đông y là một loại khí lạnh xâm nhập vào cơ thể, thường gây rối loạn cân bằng âm dương. Hàn khí thuộc tính âm, đối nghịch với nhiệt khí (nhiệt, dương). Người bị nhiễm hàn khí thường rơi vào tình trạng "âm thịnh dương suy" – tức là lạnh nhiều, sức sống yếu.
Cảm giác lạnh sâu, tay chân lạnh, sợ lạnh, thích ấm.
Tiêu hóa kém, dễ đau bụng, tiêu chảy, ăn không tiêu.
Mặt tái nhợt, da xanh, môi nhạt màu.
Mệt mỏi, ít nói, thiếu năng lượng.
Phụ nữ có thể bị rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh (do hàn).
Một số người bị đau nhức xương khớp khi trời lạnh – cũng là biểu hiện hàn khí lưu trệ.
Tắm khuya, gội đầu muộn.
Nằm ngủ dưới quạt hoặc máy lạnh lâu.
Ăn nhiều đồ lạnh, nước đá, rau sống.
Môi trường ẩm thấp, lạnh, thiếu ánh nắng.
Tiếp xúc nơi âm khí mạnh: nghĩa trang, mồ mả, nhà tang lễ, hoặc nơi lâu không có người ở, tối tăm, ẩm thấp.
✔️ Có phần đúng, theo quan niệm Đông y và dân gian:
Người chết không còn dương khí, thi thể lạnh, môi trường đám tang thường có âm khí nặng.
Mồ mả, nghĩa trang là nơi ít dương khí, nhiều đất, cây cối rậm rạp, có nhiều âm tính – dễ làm cơ thể yếu (đặc biệt trẻ em) bị hút mất dương khí, dễ nhiễm hàn khí.
✔️ Đúng, vì:
Trẻ em có dương khí chưa vững, sức đề kháng yếu → dễ bị âm khí xâm nhập.
Trẻ nhỏ hay sợ hãi, tâm lý bất ổn nếu đến nơi âm u, tang tóc.
Dân gian gọi là "đi vía" – có thể bị giật mình, quấy khóc, khó ngủ sau khi đi nghĩa trang.
Xông hơi, ngâm chân nước gừng, lá sả, ngải cứu.
Ăn uống tăng dương khí: gừng, tỏi, quế, sả, rượu thuốc, cháo hành.
Không ăn đồ lạnh, tránh tắm khuya, không nằm dưới quạt mạnh/máy lạnh.
Tập thể dục nhẹ, phơi nắng sáng sớm để bổ sung dương khí.
Dùng cao dán ấm, hoặc xoa dầu nóng vào lòng bàn chân, bụng, lưng.
Mang theo gừng tươi hoặc lá ngải cứu.
Đốt nhang, hơ tay trên khói để xua khí lạnh.
Sau khi về nên xông người hoặc rửa tay chân bằng nước gừng ấm.
Nếu bạn muốn mình viết lại nội dung này ngắn gọn để chia sẻ cho người nhà, mình có thể tóm gọn giúp bạn.
Câu trả lời là có – tập thể dục, chơi thể thao ra mồ hôi giúp giảm hàn khí, nhưng xông hơi và chơi thể thao ra mồ hôi có tính chất khác nhau, cụ thể như sau:
✔️ Có, vì:
Khi vận động mạnh, cơ thể sinh nhiệt (dương khí tăng), giúp đuổi hàn khí ra ngoài.
Mồ hôi tiết ra giúp mở lỗ chân lông, thải độc, đẩy khí lạnh ra khỏi cơ thể.
Cơ thể khỏe mạnh, khí huyết lưu thông → âm dương điều hòa.
Ví dụ tốt: Chạy bộ buổi sáng, chơi cầu lông, tennis, aerobic, thái cực quyền, yoga ấm,…
Cả hai phương pháp đều có lợi cho việc giảm hàn khí.
Nếu bạn đang nhiễm hàn nhẹ, chơi tennis, chạy bộ, vận động ngoài trời vào buổi sáng là cách rất tốt để tăng dương khí.
Nếu cơ thể đang mệt, yếu, lạnh sâu, nên xông hơi trước để khởi động dương khí nhẹ nhàng, rồi khi khỏe hơn mới vận động mạnh.
Nếu bạn cần lịch luyện tập để "đuổi hàn khí" theo tuần (kết hợp thể thao, ăn uống, xông hơi), mình có thể thiết kế giúp.